Kiedy wynaleziono szkło? Popularny surowiec dostępny od wieków!

Każdym ludzkim wynalazkiem rządzi przypadek. Niewątpliwie ze szkłem było podobnie. Nauka nie jest w stanie dokładnie określić, kiedy i jak wyprodukowano pierwsze szkło. Jest jednak w stanie sprecyzować, kiedy już używano szklanych elementów.

Każda dzisiejsza huta szkła bazuje na starożytnych technikach pozyskiwania tego surowca. W odpowiedniej temperaturze topi się piasek z odpowiednimi komponentami. W zależności od dodatków powstają różne rodzaje szkła. Współczesne rozwiązania technologiczne umożliwiają osiągnięcie różnorodnych efektów, ale korzystają z prastarych metod twórczych.

Kiedy zaczęto używać szklanych naczyń?

Prawdopodobnie inspiracją do rozpoczęcia produkcji były zeszklone fragmenty skały wulkanicznej lub efekt zeszklenia piasku po uderzeniu pioruna. Historycy i archeolodzy szacują, że dekoracje szklane pojawiły się już 3500 lat temu na terenie Środkowego Wschodu, czyli Mezopotamii oraz Egiptu.

Dzięki badaniom archeologicznym można również odgadnąć, gdzie i kiedy używano najbardziej popularnej technologii, czyli wydmuchiwania. Szklane naczynia produkowane tym sposobem pojawiły się na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego i był to starożytny Lewant. 

Początek ery szkła w Polsce

Szkło rozprzestrzeniło się w basenie Morza Śródziemnego około 200 lat p.n.e. Opanowało terytorium Grecji oraz Cesarstwa Rzymskiego. Wytwarzanie szkła w Polsce to późny okres, szacowany dopiero na początek XIVw.

Surowiec ten z drobnych elementów dekoracyjnych zmieniał się w użytkowy materiał. Rozwój szklarstwa możliwy był dzięki temu, że surowce do produkcji były wszechobecne. Coraz nowsze metody produkcji wykorzystywały materiały naturalne, czyli krzemionkę (piasek) oraz sole alkaiczne. Również temperatura do wytopienia szkła była osiągalna w zwykłych warunkach.

Powstanie przemysłu szklarskiego

Podczas rewolucji przemysłowej zaczęto stosować domieszki, które poprawiały jakość szkła oraz zmieniały jego kolor i właściwości. Poza dwoma odstawowymi składnikami zaczęto dobierać różnego rodzaju tlenki. Tlenek wapnia miał stabilizować szklaną formę, tlenek magnezu zielony odcień, wynikający z zanieczyszczenia piasku.

Komponenty mieszane były przez szklarzy w różny sposób. Często metody wytwórstwa były tajemnicą przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Tak powstawały wyjątkowe produkty, niejednokrotnie unikalne i ekskluzywne.

Z czasem zaczęto wykorzystywać stłuczkę szklaną, co spowodowało odkupywanie przez szklarzy potłuczonych elementów. W ten sposób szkło stało się surowcem wtórnym. Tak jest do dziś. Szkło jest ponadczasowe i uniwersalne, a jednocześnie w pełni ekologiczne.